Πρόγραμμα Σπουδών

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Το Εκπαιδευτικό μας Πρόγραμμα βασίζεται στη Διαθεματική Προσέγγιση της γνώσης η οποία δίνει έμφαση στον τρόπο σκέψης των παιδιών, στο πως μαθαίνει ένα παιδί και όχι στο περιεχόμενο ή στο αποτέλεσμα.
Η διδακτέα ύλη δεν είναι αυτοσκοπός αλλά δημιουργείται βασιζόμενη στις εμπειρίες, τα ενδιαφέροντα και τα ατομικά χαρακτηριστικά του κάθε παιδιού. Καλλιεργούμε κλίμα αναγνώρισης, αποδοχής και αμοιβαίου σεβασμού μεταξύ όλων των παιδιών.
Επιλέγουμε δραστηριότητες που έχουν νόημα για τα παιδιά και τα οδηγούν ένα βήμα πιο πέρα από το επίπεδο που το καθένα τους έχει κατακτήσει. Το παιχνίδι αποτελεί κυρίαρχο διδακτικό μέσο. Οργανώνουμε το χώρο μας ώστε να είναι πλούσιος σε ερεθίσματα και να αποτελεί πηγή έμπνευσης για τα παιδιά.
Βασιζόμαστε στην Ομαδοσυνεργατική Μέθοδο, όπου τα παιδιά συνεργάζονται σε μεικτές ομάδες, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και αναπτύσσουν την κοινωνική και τη συναισθηματική τους ανάπτυξη.
Το εκπαιδευτικό μας κομμάτι χωρίζεται στις θεματικές Ενότητες και τα Σχέδια Εργασίας (project).
Με τον όρο “Θεματικές Ενότητες” αναφέρονται οι διερευνήσεις θεμάτων που επιλέγονται από τις παιδαγωγούς και αναπτύσσονται μέσα από όλες τις γνωστικές περιοχές.
Με τον όρο “Σχέδια Εργασίας” (project) αναφέρονται τα θέματα τα οποία αναδύονται από τα παιδιά, η εμβάθυνσή τους κρατάει όσο παραμένει αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών και τα ίδια τα παιδιά επιλέγουν τις δραστηριότητες που θέλουν να υλοποιήσουν βάσει του θέματος. Η αξιολόγηση αποτελεί ένα από τα βασικά στοιχεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην οποία λαμβάνονται υπόψη η πρόοδος και τα ατομικά χαρακτηριστικά του κάθε παιδιού.
Τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα περιλαμβάνουν τις παρακάτω γνωστικές περιοχές:

ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ

Προφορική επικοινωνία (Ομιλία – Ακρόαση)
Τα παιδιά έχουν ανάγκη από την υποστήριξη των ενηλίκων καθώς αγωνίζονται να δώσουν νόημα σε ό,τιδήποτε τα περιβάλλει, συμπεριλαμβανομένου και του κώδικα της γλώσσας. Δημιουργούμε επομένως περιβάλλον βυθισμένο σε ερεθίσματα που ευνοούν την ανάπτυξη του προφορικού λόγου και της επικοινωνίας. Εμπλεκόμαστε σε δραστηριότητες αφήγησης, καθώς και με συχνή ανάγνωση παιδικών λογοτεχνικών κειμένων. Καθημερινές δραστηριότητες συζήτησης και παιχνίδια ρόλων που ενισχύουν την ελεύθερη έκφραση. Χρησιμοποιώντας εποπτικά παιδαγωγικά μέσα, τα νήπια καταφέρνουν σταδιακά να συγκεράσουν τον προφορικό με τον γραπτό λόγο και να κατανοήσουν σε βάθος τον συσχετισμό που έχουν αυτές οι δύο διαφορετικές μορφές γλώσσας.

ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ (Ανάγνωση – Γραφή)

Ενασχόληση με τη δανειστική βιβλιοθήκη. Ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων και συνεχή παρότρυνση από την παιδαγωγό για συμμετοχή των νηπίων στη διαδικασία. Δημιουργούμε πίνακες αναφοράς που έχουν ως στόχο την συσχέτιση της εικόνας με την ανάλογη λέξη, παρουσιολόγιο και φακέλους εργασίας με τα ονόματα των παιδιών ώστε να αναγνωρίζουν τα γράμματα μέσα στην τάξη και να οικειοποιούνται τον εγγράμματο λόγο.

ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

Μέσω βιωματικών παιχνιδιών τα νήπια έρχονται σε επαφή με τις χωροχρονικές έννοιες οι οποίες τα καθιστούν ικανά να ασχοληθούν με την εξερεύνηση του χώρου που τα περιβάλλει καθώς και με τα γεωμετρικά σχήματα. Ενασχόληση με ομαδοποιήσεις, διατάξεις, σειροθετήσεις και ταξινομήσεις. Στη συνέχεια ακολουθούν ασκήσεις αντιστοιχήσεων με στόχο την κατάκτηση δεξιοτήτων απαραίτητων για την ενασχόλησή μας με την αρίθμηση. Σκοπός όλων των δραστηριοτήτων που έχουν ως περιεχόμενο τις λογικομαθηματικές έννοιες είναι τα νήπια να φτάσουν στο επίπεδο όπου θα είναι ικανά να συγκεντρώνουν, να οργανώνουν και να επεξεργάζονται δεδομένα ώστε να μπορούν να κατακτήσουν την έννοια του αριθμού. Η εξερεύνηση των ίδιων των παιδιών είναι που τα καθιστά έτοιμα όχι μόνο να απαριθμούν αλλά να κάνουν μετρήσεις, να διατυπώνουν και να ελέγχουν υποθέσεις. Τέλος επιτυγχάνεται ο κύριος στόχος της μαθηματικής εκπαίδευσης ο οποίος είναι η εκμάθηση κι η επίλυση βασικών λογικομαθηματικών συλλογισμών σε συσχετισμό με τις τέσσερις αριθμητικές πράξεις.

ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Φυσικό Περιβάλλον.

• Είναι ζωτικής σημασίας τα νήπια να αποκτήσουν συνείδηση σχετικά με το τι συμβαίνει στον πλανήτη μας και πως μπορούμε να τον προστατεύσουμε. Η οικολογική συνείδηση είναι κάτι το οποίο χτίζεται από πολύ μικρή ηλικία και φυσικά είναι η ιδανική στιγμή για να εγκαταστήσουμε εικόνες και βιώματα που θα χαραχτούν τόσο βαθιά στη μνήμη του παιδιού ώστε να δημιουργήσει στάση ζωής και συμπεριφοράς που θα βοηθήσουν τον πλανήτη μας και κατά επέκταση την ανθρωπότητα όλη. Σίγουρα δεν μπορούμε πάντα να χτίζουμε το μέλλον των παιδιών μας όμως μπορούμε σίγουρα να “χτίσουμε” τα ίδια τα παιδιά ώστε να βελτιώσουν τα ίδια τη ζωή τους και τις συνθήκες του μέλλοντος. Άλλωστε το ενδιαφέρον μας προς τη Φύση συνάγεται και του ενδιαφέροντος ως προς τον συνάνθρωπό μας. Ασχολούμαστε λοιπόν με ειδικά παιδαγωγικά προγράμματα μέσω των οποίων τα παιδιά πληροφορούνται για την εικόνα του πλανήτη μας, για την ανακύκλωση, για την φροντίδα του περιβάλλοντος και για την αλληλεξάρτησή μας από την ίδια τη Φύση.

• Ταξιδεύουμε στο ζωϊκό βασίλειο και διαχωρίζουμε τα ζώα ανάλογα με το είδος τους. Ακολουθεί βιωματική εκπαίδευση σχετικά με το φυτικό βασίλειο όπου ως τελικό στάδιο τα ίδια τα νήπια μέσω της μεθόδου του Project προχωρούν σε φύτεμα σπόρων και βολβών στις γωνιές του κήπου μας και συνεχή παρακολούθηση της ανάπτυξής τους καθώς και ανάληψη ευθύνης για την καθημερινή φροντίδα τους.

• Χρησιμοποιώντας πληθώρα εποπτικών μέσων, βιβλίων και ειδικών προγραμμάτων, πραγματοποιούνται δραστηριότητες όπου μελετάται η γη, η σύστασή της και η σχέση της με το υπόλοιπο ηλιακό σύστημα. Ασχολούμαστε με τους πλανήτες, τα αστέρια, τις εκλείψεις και τα διαστημόπλοια.

• Πειράματα ανάμειξης υλικών από την καθημερινή ζωή, Γνωριμία με την έννοια της ενέργειας και παρατήρηση απλών χημικών φαινομένων. Ενεργή συμμετοχή και παρατήρηση των φαινομένων που παρατηρούνται γύρω μας.

ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

• Ασκήσεις εξερευνητικού χαρακτήρα με στόχο τη γνωριμία των νηπίων με καθετί έμψυχο ή άψυχο. Μέσω εποπτικού υλικού και ειδικών προγραμμάτων του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή τα νήπια συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με το ανθρώπινο σώμα και τη λειτουργία του.

• Γιορτάζουμε τις εθνικές επετείους μας, τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα. Εμπλεκόμαστε σε αναφορές στη μυθολογία.

• Δραστηριότητες δημιουργίας κανόνων που δημιουργούνται από όλους, απευθύνονται σε όλους. Κατανόηση του ότι όλοι έχουμε ευθύνες και δικαιώματα όπως και το ότι υπάρχει δημοκρατία και δικαιοσύνη.

• Ασχολούμαστε με την κατανόηση των οικονομικών και της κοινωνιολογίας μέσω της έννοιας αλληλεξάρτησης. Τα παιδιά κατανοούν ότι οι άνθρωποι έχουν εξάρτηση – ανάγκη από αγαθά και υπηρεσίες. Μέσα από δραστηριότητες δραματοποίησης και παιχνίδια ρόλων τα νήπια αντιλαμβάνονται ότι οι ενήλικες δουλεύουν ώστε να ικανοποιούν αυτές τις ανάγκες. Η γωνιά “ΤΟ ΜΑΓΑΖΑΚΙ ΜΑΣ” καθώς και η ενασχόλησή μας με το θέμα των επαγγελμάτων είναι η αφετηρία μας για τη σφαιρική αντίληψη των παραπάνω εννοιών.

• Ασκήσεις με στόχο την κατανόηση της έννοιας του πολιτισμού και της διαφορετικότητας. Τα νήπια μαθαίνουν να σέβονται και να αγαπούν καθετί διαφορετικό και μοναδικό καθώς και να κατανοούν το γνωστικό σχήμα της ταυτότητας και της κουλτούρας. Εμπλέκονται σε δραστηριότητες πολυπολιτισμικής εκπαίδευσης και μέσω του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή συλλέγουν πληροφορίες για όλους τους πολιτισμούς του κόσμου.

ΠΑΙΔΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ

Εικαστική Αγωγή – Εικαστική Έκφραση

Η ενασχόληση των νηπίων με τα εικαστικά τους επιτρέπει να διερευνούν δυνατότητες, να γεννούν ιδέες και να τους δίνουν μορφή, να δομούν και να αναδομούν νοήματα και να εμπλουτίζουν τα εκφραστικά τους μέσα, ανταποκρινόμενα σε προκλήσεις που μπορούν να συνδέονται με διαφορετικά μαθησιακά αντικείμενα.

Δραστηριότητες ελεύθερης ζωγραφικής αλλά και με χρήση μοτίβου που ενισχύουν την ανάπτυξη της λεπτής κινητικής δεξιότητας. Πειραματισμός με υλικά όπως μαρκαδόροι, ξυλομπογιές, κηρομπογιές, τέμπερες, νερομπογιές, χρωματιστές κιμωλίες όπως και με τεχνικές ζωγραφικής.

Κοπτική, κολλητική, κολάζ με ποικίλα υλικά. Πλαστική με πλαστελίνη, πηλό, γύψο, ζυμάρι και χαρτοπολτό. Δημιουργούμε τυπώματα σε χαρτί και ύφασμα καθώς και κούκλες κουκλοθεάτρου. Μέσω της μεθόδου του project κατασκευάζουμε ομαδικές μακέτες και κατασκευές με διάφορα υλικά οι οποίες προάγουν το πνεύμα της ομαδικότητας και της συνεργασίας.

Δραματική Τέχνη – Δραματοποίηση

• Τα νήπια καλούνται να «ζωντανέψουν» με κίνηση ιστορίες που τους αφηγείται η νηπιαγωγός. Η νηπιαγωγός αφηγείται αρχικά στα παιδιά την ιστορία, επενδύοντάς την με κατάλληλη μουσική και ήχους και στη συνέχεια τα προτρέπει να την δραματοποιήσουν με την κίνηση. Αφηγούμαστε πάλι αργά την ιστορία και τα παιδιά αναπαριστούν ό,τι τα εντυπωσιάζει μέσω της κίνησης και έκφρασης συναισθημάτων.
• Η μιμική/παντομίμα συνδέεται με τη σιωπηλή δραματοποίηση. Σε αυτή τη μορφή δραματικής τέχνης δίνεται έμφαση στους μορφασμούς του προσώπου και τις ακριβείς χειρονομίες που γίνονται αντικείμενο μίμησης.
• Θεατρική αφήγηση ιστοριών, κουκλοθέατρο, θεατρικές παραστάσεις, παίξιμο με μάσκες δίνουν την ευκαιρία στα παιδιά να ζωντανέψουν μέσω της κίνησης ιστορίες, παραμύθια ή καθημερινές τους εμπειρίες.
• Τιμώντας την παράδοσή μας και ακολουθώντας τα βήματα του θεάτρου σκιών μέσα στην ιστορία της Ελλάδας μαζί με τα παιδιά φτιάχνοντας φιγούρες μέσω της εικαστικής αγωγής πειραματιζόμαστε πάνω στο συγκεκριμένο είδος δραματοποίησης.

Μουσικοκινητική αγωγή

Τα παιδιά έχουν μουσικά ακούσματα προτού ακόμη γεννηθούν όταν μέσα από την κοιλιά ακούν μουσική και τη φωνή της μητέρας τους. Άλλωστε η μουσική συνιστά ένα από τα πρώτα μέσα γένεσης και έκφρασης της ευτυχίας.
Ασκήσεις γνωριμίας με τα μουσικά όργανα, μουσικά παιχνίδια, μουσικά παραμύθια, έντεχνη και κλασσική μουσική, ακρόαση τραγουδιών. Δραστηριότητες που ακολουθούν το σύστημα Karl Orff και που ανάγονται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ήχου (ηχόχρωμα, διάρκεια, τέμπο, μελωδία, ένταση, σχήμα, ύψος). Γνωριμία με όλα τα είδη της μουσικής και σύνθεση μουσικών παραμυθιών. Ενασχόληση με ένα ειδικό πρόγραμμα του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή το οποίο μας ξεναγεί στις μουσικές του κόσμου και κάνει ιστορική αναδρομή στην Ελληνική μουσική από την αρχαιότητα έως σήμερα.

Εκφραστική Κίνηση και Χορός

Η κίνηση είναι ο φυσικός τρόπος έκφρασης των παιδιών. Μέσω της κίνησης επικοινωνούν και εκφράζουν τα συναισθήματά τους συχνά πολύ πιο εύγλωττα από ότι με τη λεκτική επικοινωνία. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να εκφράζονται με την κίνηση και το χορό. Απολαμβάνουν συχνά διαφορετικά είδη μουσικής από διαφορετικούς πολιτισμούς και κινούνται ελεύθερα στο ρυθμό τους. Ενθάρρυνση για επινόηση κινήσεων ώστε να εκφράζουν με αυτές ιδέες και συναισθήματα στο πλαίσιο των δραματοποιήσεων που προκύπτουν κατά την ανάπτυξη σχεδίων εργασίας.

Ψυχοκινητικές ασκήσεις

Οι βασικότερες επιδιώξεις της φυσικής αγωγής στο νηπιαγωγείο είναι:

• Συνείδηση του σώματός τους και των δυνατοτήτων του, αντίληψη της ποιότητας της κίνησης, αντίληψη του χώρου μέσα στον οποίο κινούνται και αντίληψη της κίνησής τους σε σχέση με τους άλλους.
• Προσανατολισμός στο χώρο με σημείο αναφοράς τις δύο πλευρές του σώματός τους (αμφιπλευρικότητα).
• Δραστηριότητες οικοδόμησης βασικών χρονικών σχέσεων, ρυθμικές μετακινήσεις στο χώρο σύμφωνα με δεδομένους ρυθμούς.
• Ανάπτυξη των αντιληπτικών τους ικανότητων: κιναισθητική αντίληψη, οπτική αντίληψη, ακουστική αντίληψη, ικανότητες συντονισμού.
• Στατικές ασκήσεις χαλάρωσης και ισορροπίας οι οποίες έχουν ως στόχο τον έλεγχο της αναπνοής και την καλύτερη στάση του σώματος. Ακολουθούν ασκήσεις εγρήγορσης που προσφέρουν ενεργητικότητα και ζωντάνια στα νήπια. Εμπλεκόμαστε σε καθημερινές ασκήσεις γυμναστικής οι οποίες έχουν ως σκοπό την απόκτηση συνηθειών και στάσεων που συμβάλλουν στη διατήρηση και προαγωγή της υγείας των νηπίων.
• Δραστηριότητες αυτογνωσίας, επικοινωνίας και συνεργασίας με τον άλλον, παιχνίδια γνωριμίας, ομαδικά παιχνίδια σε ζευγάρια.
• Ανάπτυξη κοινωνικών αρετών όπως: αυτοέλεγχος, αυτοπειθαρχία, συνεργασία, ομαδικό πνεύμα, θέληση, υπευθυνότητα, υπομονή, επιμονή και θάρρος.

“…τα πρώτα προσχολικά μου βήματα”

Το portfolio έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια δεσπόζουσα σημασία στις Δομές της Προσχολικής Εκπαίδευσης & Αγωγής και κυρίως στα Νηπιαγωγεία, σε εκείνα που παρέχουν εκπαίδευση και όχι απλή φιλοξενία και αγωγή. “Το portfolio αποτελεί ουσιαστικά έναν φάκελο συλλογής δεδομένων που δεν φωτογραφίζουν απλώς αλλά αποκαλύπτουν την εξέλιξη του παιδιού στους μήνες παραμονής του στο περιβάλλον του σχολείου του. Ο Φάκελος Εργασιών του *Μαθητή (portfolio) αποτελεί συλλογή των έργων ενός παιδιού, τα οποία έχουν επιλεγεί με τη συναίνεσή του και με βάση συγκεκριμένο στόχο. Τα έργα αυτά αποτελούν τεκμήρια για την προσπάθεια, την πρόοδο και την επίδοση του παιδιού σε δεδομένο ή δεδομένα γνωστικά αντικείμενα του αναλυτικού προγράμματος εκπαίδευσης & αγωγής (μεμονωμένα ή συσχετιζόμενα). Στα Εκπαιδευτήρια μας έχουμε εντάξει μέσα στις παιδαγωγικές διαδικασίες των σχολείων μας το Portfolio σε όλα τα τμήματα των Δομών από το Μεταβρεφικό έως και το Νηπιαγωγείο μας. Το Portfolio για εμάς, είναι ιδιαίτερα βοηθητικό και σημαντικό στην εκπαιδευτική και μαθησιακή διαδικασία των σχολείων μας. Μέσω του Portfolio, αναπτύσσεται η γνωστή ανατροφοδότηση (feedback) της κάθε Παιδαγωγού/Εμψυχώτριας προς τους “μαθητές της”. Μέσα από το Portfolio αξιολογούμε την πρόοδο του κάθε παιδιού καθ΄ όλη τη διάρκεια της χρονιάς και όχι μόνο την απόδοση του παιδιού σε μια συγκεκριμένη μέρα. Η Διεύθυνση των Εκπαιδευτηρίων μας, ο Ειδικός Επιστημονικός μας Σύμβουλος Εκπαίδευσης και Αγωγής, σε συνεργασία με την Παιδαγωγό/Εμψυχώτρια του κάθε Τμήματος, συνδυάζουν το Portfolio με μια “εξατομικευμένη διδασκαλία” μιας και πλέον ο,τιδήποτε παράγει το παιδί και οποιοδήποτε στοιχείο στην πρόοδο του, δεν θα συγκρίνεται με αυτά των “συμμαθητών” του αλλά με τα δικά του. Θα έχουν την δυνατότητα αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου, το οποίο αποτιμάται μετά την ολοκλήρωση των “θεματικών προσεγγίσεων”, των διαφόρων σχεδίων εργασίας, test, ερωτηματολογίων, συνεντεύξεων, που πραγματοποιούνται, κ.λ.π.». Γιατί το παιδί για εμάς πέρα όλων των άλλων φτιάχνει “τις μοναδικότερες – ξεχωριστές αναμνήσεις της ζωής του ” στα πρώτα προσχολικά του βήματα.

Ένα νέο Εργαλείο Αξιολόγησης της Γνωστικής Ανάπτυξης και των Δεξιοτήτων, του κάθε παιδιού. “Παρέχει μια εστιασμένη βάση για αξιολόγηση των γλωσσικών, μαθηματικών, κοινωνικών, κινητικών δεξιοτήτων των παιδιών καθώς και των δεξιοτήτων τους που αφορούν στην αυτονομία και στη μάθηση. Το ατομικό προφίλ που προκύπτει από την αξιολόγηση περιγράφει τις δυνατότητες και τις δυσκολίες του κάθε παιδιού στους παραπάνω τομείς ανάπτυξης, το οποίο είναι δυνατόν να συσχετιστεί με την επίδοσή του στην τάξη. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται έγκαιρα ο εντοπισμός των γνωστικών περιοχών στις οποίες το κάθε παιδί παρουσιάζει δυσκολίες ή ελλείμματα και διευκολύνεται η ειδική εξατομικευμένη ή ομαδική παρέμβαση προς όφελος των παιδιών και της μαθησιακής διαδικασίας στη “σχολική” αυτή βαθμίδα”.

Η κάθε Εκπαιδευτικός/Παιδαγωγός του κάθε τμήματος παρατηρεί συστηματικά καικαταγράφει τόσο σε ατομικό επίπεδο, όσο και επί συνόλου της ομάδας που διαμεσολαβεί και εμψυχώνει την “εξελικτική γραμμή” της Παιδαγωγικής διαδικασίας, τα αποτελέσματα και τους στόχους που επιτεύχθηκαν μέσω της εφαρμογής του Εκπαιδευτικού Προγράμματος, των μαθησιακών στόχων, την πρόοδο στις δεξιότητες του κάθε παιδιού, κ.λ.π. Συλλέγει, καταγράφει, αποτυπώνει, χρησιμοποιώντας ως βασικά εργαλεία ειδικές “ατομικές συνεντεύξεις” – “ερωτηματολόγια” με κάθε παιδί της ομάδας της και στοιχεία από την αξιολόγηση του Ιχνογραφήματος από τρεις οπτικές γωνίες (…από το βαθμό της διαφοροποίησης και της δόμησης της εικόνας, από την παράσταση του χώρου και από τη δομή του θέματος της ιχνογράφησης).

Κάνοντας χρήση της “γλώσσας” του Ιχνογραφήματος η κάθε Εκπαιδευτικός/Παιδαγωγός της τάξης, οι Ειδικοί Σύμβουλοι των Εκπαιδευτηρίων μας (Ψυχολόγος, Ειδικοί Σύμβουλοι Εκπαίδευσης & Αγωγής, Εικαστικοί, κ.λ.π.) ξεκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες, θεωρούν τις σχεδιαστικές παραγωγές του παιδιού ως μια θεμελιώδη και ιδιαίτερα αποκαλυπτική δραστηριότητα για τον τρόπο με τον οποίο βιώνει τον εαυτό του και τον κόσμο. “Ένα μέσο διάγνωσης των μαθησιακών δυσκολιών είναι οι ιχνογραφήσεις των παιδιών. Το παιδικό ιχνογράφημα αποτελεί ένα διαγνωστικό μήνυμα που σε ορισμένες περιπτώσεις είναι πιο αυθεντικό και από τα λόγια του παιδιού. Έτσι, όταν το παιδί δυσκολεύεται να εκφράσει με λόγια τις κρυφές επιθυμίες του, καταφεύγει στη γλώσσα του ιχνογραφήματος, λέγοντας με αυτόν τον τρόπο :….διαβάστε το ιχνογράφημά μου, κάτι θέλω να σας πω!!!”

Η αξιολόγηση για εμάς αποτελεί βασικό στάδιο κάθε οργανωμένης και συστηματικής διαδικασίας την οποία χαρακτηρίζει ο σχεδιασμός, ο προγραμματισμός και η εφαρμογή στην πράξη. Η αξιολόγηση θα είναι διαρκής, θα ενσωματώνεται στην καθημερινή διαδικασία και θα βασίζεται στη συνολική αποτίμηση του προγράμματος.

Πολύ σημαντικό ρόλο στην διαπαιδαγώγηση του παιδιού της προσχολικής ηλικίας είναι επίσης και ο ρόλος της νηπιαγωγού, γιατί αυτό που κάνει είναι πρώτα από όλα λειτούργημα!! Η «καλή» νηπιαγωγός ασχολείται για πολλές ώρες καθημερινά με το παιδί δίνοντάς του αγάπη, τρυφερότητα, φροντίδα και σεβασμό.Συνεπώς, η νηπιαγωγός θα πρέπει να εξασφαλίζει άμεση προσωπική επαφή και συναισθηματική επικοινωνία με το παιδί. Το παιδί προσχολικής ηλικίας έχει ανάγκη από συναισθηματική ασφάλεια, κοινωνική συμπεριφορά και δράση και αποζητά από την παιδαγωγό αγάπη, εμπιστοσύνη, θαλπωρή, αναγνώριση και επιβεβαίωση για να ικανοποιηθεί. Η νηπιαγωγός αποτελεί για το παιδί της προσχολικής ηλικίας το πρόσωπο αναφοράς και ταύτισης. Είναι το πρόσωπο εκτός του οικογενειακού περιβάλλοντος, που αποτελεί ένα πρότυπο μίμησης για το παιδί. Ταυτόχρονα είναι το άτομο αυτό που θα το βοηθήσει να προσαρμοστεί και να ενταχθεί όσο το δυνατόν πιο ομαλά στο κοινωνικό του περιβάλλον και να προετοιμαστεί για την είσοδό του στο δημοτικό σχολείο.

Η νηπιαγωγός προσχολικής αγωγής πρέπει να γνωρίζει καλά τις ανάγκες όλων των παιδιών της τάξης και του καθενός χωριστά, έτσι ώστε να μπορέσει να δημιουργήσει το πλαίσιο, τις κατάλληλες συνθήκες και προϋποθέσεις αγωγής και μάθησης για την ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών.

Η νηπιαγωγός, έχοντας την κατάλληλη μόρφωση και διαρκή επιμόρφωση, καλείται να γίνει αγωγός και κοινωνός της γνώσης, την οποία πρέπει να απλοποιήσει και να μεταδώσει στο μικρό παιδί. Καλείται να μορφώσει, να εμψυχώσει, να διαπαιδαγωγήσει, να συμβουλέψει και υποβοηθήσει το παιδί να αναπτυχθεί ολόπλευρα και ισόρροπα και να καλλιεργήσει τη σκέψη, το λόγο και τις δεξιότητές του.

Ταυτόχρονα είναι εκείνη που υποδεικνύει στο παιδί τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά του και του μαθαίνει τους τρόπους της σωστής συμπεριφοράς απέναντι στους συνομήλικους του, ενισχύοντας παράλληλα το ομαδικό πνεύμα και το αίσθημα της συντροφικότητας και της αλληλεγγύης ανάμεσα στα μέλη της ομάδας.

Η νηπιαγωγός πρέπει να υποβοηθήσει το παιδί να ανακαλύψει τη γνώση με τη δημιουργία καταστάσεων προβληματισμού ενθαρρύνοντάς το να προβλέπει, να ερευνά, να πειραματίζεται, να δημιουργεί, να συγκρίνει, να ανακαλύπτει σχέσεις, να ταξινομεί και να αναπτύσσεται νοητικά οικοδομώντας συγχρόνως και τους απαραίτητους μηχανισμούς για την κατάκτηση της γνώσης. Έτσι το παιδί αποκτά εμπιστοσύνη στις ικανότητες και στην κρίση του και γίνεται ολοένα και πιο αυτόνομο.

Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι κάθε παιδί, ήδη από τη βρεφική ηλικία, έχει το δικαίωμα να ανεξαρτητοποιηθεί και οπωσδήποτε τη δυνατότητα να ερευνά, να ανακαλύπτει και να κατανοεί τον κόσμο γύρω του. Μην ξεχνάμε επίσης ότι τα παιδιά είναι μικροί θεοί, γεννιώνται έχοντας τεράστιες δυνατότητες και διάπλατα ανοιχτούς ορίζοντες. Στον κόσμο του νηπιαγωγείου λοιπόν το παιδί θα βιώσει την χαρά, τον ενθουσιασμό, την λύπη, τον θυμό. Θα μάθει να διαχειρίζεται τα συναισθήματα και τις ανάγκες του. Θα μάθει να διεκδικεί.

Να περιμένει. Να επιμένει! Θα μάθει ότι οι ανάγκες και οι επιθυμίες του δεν μπορεί να καταστρατηγούν τις ανάγκες και τις επιθυμίες των άλλων. Θα αποκτήσει έτσι, βιωματικά και σε μεγάλο βαθμό, τα όρια για τα οποία όλοι οι γονείς και οι ψυχολόγοι αγωνίζονται.

Όρια όμως μόνο στην κοινωνική συμπεριφορά όχι στην σκέψη, στην έκφραση και στους ορίζοντες του! Ας μη ξεχνάμε τέλος ότι ο στόχος της προσχολικής εκπαίδευσης πρέπει να είναι η ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των παιδιών με απώτερο σκοπό αυτά να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένους χαρακτήρες με εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και στην δική τους κρίση.

Έτσι θα μπορέσουν, μέσα στο απαιτητικό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον στο οποίο θα αναγκαστούν να επιβιώσουν, να ζήσουν αυτοδύναμα, χαρούμενα και δημιουργικά έξω από δόγματα και κοινωνικούς συμβιβασμούς.

Σύμφωνα με τις σύγχρονες ψυχοπαιδαγωγικές αντιλήψεις η κοινωνικοποίηση και πιο συγκεκριμένα η δευτερογενής κοινωνικοποίηση του παιδιού αρχίζει με την είσοδό του στον παιδικό σταθμό και στο νηπιαγωγείο.

Το παιδί στην προσχολική ηλικία έχει την εκπληκτική ικανότητα να μαθαίνει και να αφομοιώνει γρήγορα όσα του προσφέρονται. Αν συγκρίνουμε παιδιά που πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό θα διαπιστώσουμε ότι υπερτερούν σημαντικά σε όλους τους τομείς απέναντι στα παιδιά που δεν έχουν ακόμα ενταχθεί σε ένα οργανωμένο πρόγραμμα προσχολικής αγωγής.

Το παιδί πρέπει να έχει τη σωστή αντιμετώπιση, φροντίδα και αγάπη στην ευαίσθητη αυτή ηλικία και δεν αρκεί μόνον η εξασφάλιση της ασφαλούς παραμονής του σε έναν χώρο, όπου βρίσκονται και άλλα παιδάκια, αλλά είναι αναγκαίο να διαπαιδαγωγηθεί σωστά. Η προσχολική αγωγή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη διάπλαση του παιδιού, καθώς βάζει τα θεμέλια σε μια πολύ ευαίσθητη ηλικία, στην οποία οι εμπειρίες έχουν καθοριστική επίδραση στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του, στην εξέλιξη της μαθησιακής του ικανότητας και γενικότερα στη δυνατότητα του ατόμου να πορεύεται στη ζωή με δύναμη και γνώση.

Η σωστή προσχολική αγωγή έχει σαν στόχο την ισόρροπη και ολόπλευρη ψυχική, σωματική, συναισθηματική και νοητική ανάπτυξη του παιδιού καθώς και την καλλιέργεια των δεξιοτήτων του, που θα οδηγήσουν στη δημιουργία μιας ακέραιης προσωπικότητας, απαλλαγμένης από φόβους και αναστολές, προικίζοντας ταυτόχρονα το παιδί με αυτογνωσία, πειθαρχία, θάρρος και κριτική σκέψη.

Προετοιμάζει, επίσης, το παιδί για την είσοδό του στο δημοτικό σχολείο, θέτοντας τις βάσεις για μια επιτυχημένη πορεία του παιδιού καθώς πολλά από τα εργαλεία της μάθησης, όπως η συγκέντρωση, η μνήμη, οι μέθοδοι έρευνας είναι επίκτητα και από την προσχολική ηλικία μπορούν να καλλιεργηθούν σωστά με τα κατάλληλα ερεθίσματα.

Το παιδί της προσχολικής ηλικίας χρειάζεται βοήθεια από ειδικευμένα άτομα, τις νηπιαγωγούς, για να αναπτύξει και να καλλιεργήσει τέτοιες δεξιότητες, που θα το βοηθήσουν να αξιοποιήσει όσο το δυνατόν περισσότερο τις ευκαιρίες, που θα του δοθούν αργότερα στο σχολείο αλλά και μετέπειτα στη ζωή του για μόρφωση και επιμόρφωση. Γι΄ αυτό και είναι πάρα πολύ σημαντική η προσχολική αγωγή που προσφέρεται στο παιδί και πρέπει να δίνουμε μεγαλύτερη βαρύτητα σ΄ αυτή.